9 cách dạy bé tập nói sớm cực hiệu quả

Dạy bé tập nói sớm như thế nào? Trẻ biết nói là một dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Để trẻ có thể phát âm chuẩn cũng như sử dụng từ chính xác, bố mẹ cần để tâm đến việc dạy trẻ tập nói. Bài viết của Tovita sẽ đưa ra 9 cách dạy bé tập nói sớm cực hiệu quả.

Dạy bé tập nói qua các giai đoạn

Trẻ mới sinh chưa thể nói chuyện mà chỉ có thể biểu hiện bằng các cử chỉ như nhăn mặt, khóc, vặn vẹo để thể hiện các nhu cầu, mong muốn cho mẹ biết. Mẹ chỉ có thể lắng nghe và phán đoán mong muốn của trẻ thông qua tiếng khóc và ngôn ngữ hình thể.

Quá trình dạy em bé tập nói sẽ phải trải qua các giai đoạn sau:

• Khi 3 tháng tuổi: Ở giai đoạn 3 tháng tuổi bé sẽ lắng nghe giọng nói và quan sát khuôn mặt của bạn khi nói chuyện. Đồng thời, lắng nghe những âm thanh từ môi trường xung quanh.
• Bé nói chuyện lúc 6 tháng tuổi: Khi bé được 6 tháng tuổi, bé sẽ bập bẹ để nói những âm thanh như “baba” hoặc “mama”. Đến cuối tháng thứ 6 và thứ 7, các bé có thể ghi nhớ và trả lời tên của mình và sử dụng giọng nói để bày tỏ cảm xúc.
• Bé nói chuyện lúc 9 tháng tuổi: Ở tháng thứ 9, bé có thể hiểu được một vài từ cơ bản như “xin chào”, “tạm biệt”. Bé có thể tập sử dụng những từ cơ bản này cho một số tình huống ở cuộc sống,
• Bé nói chuyện lúc 12 – 18 tháng tuổi: Ở giai đoạn này, hầu hết các bé có thể nói một vài từ cơ bản như Baba và Mama rõ ràng. Ngoài ra, trẻ có thể hiểu được những mẫu câu ngắn của bạn như “Con hãy cầm nó đi”.
• Bé nói chuyện lúc 18 tháng tuổi: Ở 18 tháng tuổi, trẻ có thể nói một số từ đơn giản như tên người, tên đồ vật và các bộ phận trên cơ thể của bé. Bé có khả năng bắt chước những âm thanh được phát ra từ bạn.
• Bé nói chuyện lúc 2 tuổi: Đến 2 tuổi, các bé đã có khả năng xâu chuỗi các từ đơn lại với nhau thành câu ngắn như “Mẹ ơi, tạm biệt” hoặc “Con, đói”. Trẻ cũng tập tành lắng nghe và bổ sung các từ đơn khác vào trí nhớ của mình.
• Bé nói chuyện lúc 3 tuổi: Khi trẻ 3 tuổi, vốn từ vựng được mở rộng nhanh chóng. Bé có thể hiểu được các từ vựng mang ý nghĩa về không gian như “bây giờ”, “hôm nay” và các từ mô tả cảm xúc như “buồn”, “vui”.

 

9 cách dạy bé tập nói hiệu quả

Dưới đây những cách dạy bé tập nói mà bố mẹ có thể tham khảo và đồng hành cùng con trong quá trình trẻ tập nói:

Thường xuyên nói chuyện cùng bé – 9 cách dạy bé tập nói

Thường xuyên nói chuyện cùng trẻ cũng là một cách giúp bé tập nói hiệu quả. Bố mẹ có thể nói chuyện với bé ngay từ khi còn trong bụng mẹ hay khi bé vừa sinh ra, việc này sẽ giúp trẻ làm quen dần và có hứng thú với lời nói.

Khi chơi cùng trẻ hay khi chăm sóc trẻ, bố mẹ có thể nói chuyện với bé bằng giọng điệu vui vẻ, đồng thời giao tiếp bằng mắt để tương tác với con tốt hơn. Theo các chuyên gia y khoa, khi bố mẹ trò chuyện cùng trẻ nhiều, trẻ sẽ có xu hướng biết nói sớm hơn so với những trẻ có bố mẹ ít trò chuyện.

Đặt câu hỏi cho bé

Khi trẻ phát triển, trẻ sẽ dần quan tâm đến môi trường xung quanh nhiều hơn. Vậy nên, bố mẹ nên bắt đầu đặt câu hỏi cho con nhiều hơn khi trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên.

Bố mẹ có thể bắt đầu với những câu hỏi đơn giản ví dụ như: “Con có muốn uống sữa không?”, “Con có muốn đi chơi không?”,… Khi trẻ lớn dần lên, bạn có thể trò chuyện với trẻ về sự vật hay con người xung quanh trẻ nhiều hơn, chẳng hạn như: “Ông nội ở kia”, “Con nhìn xem, đằng kia có một chiếc xe ô tô.”,…

Sao chép âm thanh của bé

Khi trẻ đến giai đoạn 3 – 4 tháng tuổi, trẻ sẽ dần bập bẹ những âm thanh như dada, baba,… nhiều hơn. Bố mẹ hãy thử lặp lại những âm thanh mà trẻ phát âm. Việc này sẽ khuyến khích trẻ nói nhiều hơn, đồng thời cũng là bước khởi đầu cho quá trình dạy trẻ tập nói.

Hành động hào hứng và vui vẻ nếu trẻ nói – 9 cách dạy bé tập nói

Khi trẻ đến giai đoạn nói bập bẹ, trẻ sẽ biết bộc lộ cảm xúc qua giọng nói của mình. Đến 6 tháng tuổi, bé sẽ nhận biết được sự tức giận hay kích động trong giọng nói của bố mẹ, nhờ đó trẻ sẽ biết cách để thu hút sự chú ý của bạn khi bé khó chịu hoặc đói.

Khi trẻ bắt đầu nói chuyện với những âm điệu khác nhau, bố mẹ nên ủng hộ, tạo cảm giác hào hứng và vui vẻ cho trẻ. Điều đó sẽ giúp trẻ cảm thấy được khuyến khích và làm điều đó nhiều hơn. Bên cạnh đó, bố mẹ cũng nên hướng dẫn và rèn luyện trẻ nói những từ ngữ mới để xây dựng vốn từ cho bé.

Hát cho bé nghe

Những bài hát thiếu nhi cũng là một phương thức giúp trẻ luyện nói. Sự kết hợp giữa ngôn từ với giai điệu sẽ giúp trẻ tập trung lắng nghe, cũng như giúp ích cho quá trình học cách phát âm của trẻ.

Bé sẽ không để tâm tới việc bạn hát hay hay hát dở, bé chỉ thích nghe giọng hát của bố mẹ mà thôi. Bạn có thể hát bất kỳ bài hát nào, nhạc thiếu nhi hay nhạc dân gian, miễn là nó phù hợp với độ tuổi của trẻ.

Dùng từ ngữ ngắn gọn và đơn giản – 9 cách dạy bé tập nói

Ban đầu hãy dạy trẻ phát âm những từ đơn giản. Sử dụng những câu ngắn gồm 1 hoặc 2 từ để bé dễ nhớ và bắt chước. 

Làm mẫu cho bé

Bố mẹ luôn là hình mẫu tạo cơ hội cho bé phát triển ngôn ngữ thông qua việc nghe và bắt chước theo. Khi trò chuyện với bé, hãy nói những câu ngắn hoặc dài hơn chút để bé có thể hiểu và nói theo.

Mở rộng vốn từ vựng – 9 cách dạy bé tập nói

Bạn có thể bổ sung vốn từ cho bé bằng cách thêm một vài từ mới trong những câu bé nói, Bé sẽ biết nhận diện thêm từ mới và biết cách liên kết các từ với nhau. Có thể sẽ mất nhiều thời gian để bé nói được một câu dài, vì vậy cần có sự kiên nhẫn để giúp bé luyện tập. 

Khuyến khích bé lựa chọn

Khi đặt câu hỏi, hãy đưa ra nhiều đáp án và khuyến khích bé lựa chọn đáp án mà bé thích. Việc làm này rất quan trọng vì giúp nắm bắt nhanh các câu nói và tạo cơ sở cho sự thành công của bé sau này. 

 

Bố mẹ cần làm gì khi con bị chậm nói?

Dù đã thử nhiều phương pháp dạy bé tập nói nhưng mẹ cảm thấy không hiệu quả. Quá trình học nói của bé diễn ra chậm hơn so với các bạn khác cùng trang lứa. Dưới đây là một vài cách để kiểm tra cho trẻ chậm nói:

• Kiểm tra thính giác: Mất thính lực là một trong những nguyên nhân khiến trẻ chậm nói. Mẹ có thể đưa bé đi kiểm tra thính giác trước 3 tháng tuổi nếu bé không vượt qua được sàng lọc thính giác ban đầu.
• Thăm khám bệnh học ngôn ngữ: Các nhà ngôn ngữ học có thể chẩn đoán và điều trị các tình huống rối loạn ngôn ngữ làm trì hoãn quá trình nói của bé.
• Sàng lọc bệnh lý: Trẻ được sàng lọc để phát hiện các khuyết tật dẫn đến quá trình nói của bé diễn ra chậm.